Quantcast
Channel: Mavi Boncuk
Viewing all articles
Browse latest Browse all 3479

Word Origins | Mendil, Çarşaf

$
0
0
Mavi Boncuk | 

Mendil: i. handkerchief  EN[1](GR. manteli) [Kelime Arapça ve Farsça’da da kullanılır]

1. Ağız, burun ve ter silmek, el yüz kurulamak gibi işlere yarayan, pamuk, keten veya ipekten dört köşeli küçük dokuma: Kimi seyrâna gider atlas u dîbâ giyerek / Kimi mendil bulamaz dîdeden eşkin silecek (…). Bu hazin yaşları Fatma Hanım’a göstermeden ihtirâzen mendilini çıkardı, yüzünü siliyormuş gibi yaptı (Hüseyin R. Gürpınar). Ben fesimin altına mendilimi koymuştum (Ömer Seyfeddin).

2. Erkek ceketlerinin üst ceplerine süs olarak çeşitli şekillerde konulan küçük bez.

ѻ Mendil açmak: Dilenmek. Mendil kadar: (Alan için) Çok küçük. Mendil sallamak: Mendil sallayarak bir kimseyi selâmlamak veya uğurlamak: Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol / Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol (Yahyâ Kemal). Mûnise ile berâber arkalarından mendil salladık (Reşat N. Güntekin).

Mendil: Arapça mndl kökünden gelen mandil مندل“peçete, peşkir” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Aramice/Süryanice aynı anlama gelen maniliyūn מנטליון sözcüğünün murabba (dörtlü) fiil köküdür. Bu sözcük Eski Yunanca aynı anlama gelen mantlion μαντδήλιον sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Latince aynı anlama gelen mantēle veya mantellum sözcüğünün küçültme halidir. Bu sözcük Latince manutergium el bezi sözcüğünden türetilmiştir. Bu sözcük Latince manus el ve Latince tergere “silmek” fiillerinin bileşiğidir.

Çarşaf: Farsça çādar-şab چادرشب“gece örtüsü” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Farsça çādar, çār چادر“örtü” ve Farsça şab شب“gece” sözcüklerinin bileşiğidir.

Codex Cumanicus, 1303]

linteamena - Fa & Tr: čiarzau

[anonim, Ferec ba'd eş-şidde, 1451 yılından önce]

bir şaχṣ uyur, üzerine bir çāderşeb örtülmiş

[Meninski, Thesaurus, 1680]

çārşeb vul. çārşef, çārşaf

[1] handkerchief (n.) 1520s, from hand + kerchief, originally "cloth for covering the head," but since Middle English used generally as "piece of cloth used about the person." A curious confluence of words for "hand" and "head." By-form handkercher was in use 16c.-19c. A dropped handkerchief as a token of flirtation or courtship is attested by mid-18c. noun. A square of cotton or other finely woven material, typically carried in one's pocket and intended for blowing or wiping one's nose. mid 16th century: from hand + kerchief.

kerchief (n.) "square piece of fabric folded and worn about the head," early 13c., kovrechief "piece of cloth used to cover part of the head," especially a woman's head-cloth or veil, from Anglo-French courchief, Old French couvrechief "a kerchief," literally "cover head," from couvrir "to cover" (see cover (v.)) + chief "head" (from Latin caput "head," from PIE root *kaput- "head"). From late 14c. as "piece of cloth used about the person" generally, for purposes other than covering the head; and from c. 1400 as "piece of cloth carried in the hand" to wipe the face, etc. (compare handkerchief).

 


Viewing all articles
Browse latest Browse all 3479

Trending Articles