1958 yılında istimlak kurbanı olan Fındıklı Molla Çelebi Hamamı...
Fındıklı Molla Çelebi Hamamı
Molla Çelebi Hamamının yıkılmadan önceki son görünümü. (Wolfgang Müller Wiener "Bildlexikon zur topographie Istanbuls")[1]
Molla Çelebi Hamamının İstanbul Fetih Cemiyeti bahçesinde bulunan kitabe parçası. (Arzu İyianlar 1994)
Molla Çelebi Hamamı Beyoğlu ilçesi Fındıklı semtinde yer alan aynı külliyeye ait bir yapı idi. Günümüze yalnızca cami bölümü ulaşan bu yapı topluluğu vaktiyle cami, mektep ve hamamdan oluşmakta idi. Yapının banisi Hubbi (Hobba) Mollası veya Molla Çelebi olarak tanınan İstanbul kadısı ve Anadolu kazaskeri Mehmed Vusuli Efendi'dir (Ölümü 1590).
Tuhfetü'l Mimarin, Tezkiretü'l Bünyan ve Tezkiretü'l Ebniye'deki kayıtlara göre cami ve hamam Mimar Sinan'ın eseridir.
Molla Çelebi Hamamı caminin batısında cadde üzerinde yer almakta iken 1957'de Tophane - Dolmabahçe yol genişletme çalışmaları sırasında yıkılmıştır. Elde bulunan fotoğraf ve rölöveler yapının haçvari planlı sıcaklığı, kagir duvarlı, sakıflı soyunma bölümleri olan çifte bir hamam olduğunu kanıtlamaktadır. Yıkılmadan bir süre önce sıcaklıkları birleştirilmiş, erkekler bölümünün tuvaletleri ile kadınlar bölümünün soyunmalığı kesilmiş ve böylelikle yapının özgün şekli bozulmuştur.
Vaktinde Mimar Sinan'ın Ayasofya Hamamı'nın bir varyantı olarak tasarladığı yapı tek hamam haline dönmüştür.
Eski fotoğraftan görüldüğü gibi hamamın giriş kapısının üzerinde altı satırlık bir kitabesinin mevcut olduğu görülmektedir. fotoğrafta üç satırı görülen kitabenin diğer parçası kaybolmuştur.
Bu kitabenin tam metnini veren kaynaklardan kitabenin tarih beyti üzerinde yapılan araştırmada Arap harfleri ile değişik yazımdan dolayı iki farklı tarih beyti ortaya çıkmaktadır. Hadika'da yer alan 1571 tarihine karşılık, kitabenin tarih mısrasına göre 1551-1552 tarihi çıkmaktadır.
Aynı bölgede bulunan İç Kapı Hamamı'da yok olup giden bir diğer hamamdır...
SOURCE: OĞUZ TOPOĞLU
Wolfgang Müller-Wiener (b. 17 May 1923 in Friedrichswerth (Thuringia), d. 25 March 1991 in Istanbul) was a German architectural historian.
After an apprenticeship as a carpenter, he studied from 1948 to 1951 at the Technical University of Karlsruhe architecture and graduated 1954th on the subject of development of industrial construction in Baden From 1962 to 1967 he was the second director of the German Archaeological Institute in Cairo and headed the excavations during this time of Abu Mena in Alexandria. After his habilitation in 1965 at the Technical University of Karlsruhe in 1967, he was professor of architectural history at the Technical University of Darmstadt.
After his retirement, he returned to Germany and continued to teach at the universities of Darmstadt and Frankfurt, but did not cut himself off from Turkey and came back frequently for both the excavations he directed and his last book about Istanbul Harbor, which he could not see in print, and died in Istanbul on March 25, 1991. Istanbuler Mitteilungen's XXXIX. The volume was published as a gift (1989).
Works
Burgen der Kreuzritter im Heiligen Land, auf Zypern und in der Âgäis (München-Berlin 1966; İngilizce’si: Castles of the Crusaders, London-New York 1966). Bodrum’dan Basra’ya kadar kırk beş civarında Haçlı kalesini inceler.
Panionion und Melie (Berlin 1967). Batı Anadolu’daki Panionion ve Melia kaleleri ve buralarda yapılan kazılar hakkındadır.
Bildlexikon zur Topographie Istanbuls. Byzantion-Konstantinupolis-Istanbul bis zum Beginn des 17. Jahrhunderts (Tübingen 1977; Türkçe’si: İstanbul’un Tarihsel Topoğrafyası: 17. Yüzyıl Başına Kadar Byzantion-Kostantinopolis-İstanbul [trc. Ülker Sayın], İstanbul 2001). Yazarın en önemli eseri olup İstanbul’un bütün tarihî yapılarını tek tek ele almaktadır.
Istanbul-Zeyrek. Studien zur Erhaltung eines traditionellen Wohngebietes (Hamburg 1982). Zeyrek ve Süleymaniye’nin eski dokusu ve bazı konakları üzerinedir.
Griechisches Bauwesen in der Antike (München 1988). Genel anlamda Antikçağ Grek yapı sanatına dair bir çalışmadır. Beck, München 1988, ISBN 3-406-32993-4.
Die Häfen von Byzantion-Konstantinupolis-Istanbul (İstanbul 1994; Türkçe’si: Bizans’tan Osmanlı’ya İstanbul Limanı [trc. Erol Özbek], İstanbul 1998). Wasmuth,Tübingen 1994, ISBN 3-8030-1042-X.
Müller-Wiener’in ayrıca birçok kazı raporu, makalesi, tebliği ve Renate Schiele ile birlikte hazırladığı Istanbuler Alttag im 19. Jh. adlı bir de fotoğraf albümü (İstanbul 1988) bulunmaktadır (eserleri için ayrıca bk. Dennert – Feld, sy. 41 [1991], s. 17-24).
Das Theater von Epidauros, W. Kohlhammer, Stuttgart 1961. (with Armin von Gerkan)
Mittelalterliche Befestigungen im südlichen Ionien. In: Istanbuler Mitteilungen. Bd. 11, ISSN 0341-9142, 1961, S. 5–122.
Die Stadtbefestigungen von Izmir, Sigacik und Çandarli: Bemerkungen zur mittelalterlichen Topographie des nördlichen Ionien. In: Istanbuler Mitteilungen. Bd. 12, 1962, S. 59–114.
Burgen der Kreuzritter im Heiligen Land, auf Zypern und in der Ägäis. Deutscher Kunstverlag, München u. a. 1966.
Bildlexikon zur Topographie Istanbuls. Byzantion, Konstantinupolis, Istanbul bis zum Beginn des 17. Jahrhundert. Wasmuth, Tübingen 1977, ISBN 3-8030-1022-5.
Von der Polis zum Kastron. In: Gymnasium. Bd. 93, 1986, ZDB-ID 0017-5943, S. 435–475.
Bibliographie der Deutschsprachigen Arabistik und Islamkunde (ed. Fuat Sezgin), Frankfurt 1993, XVI, 233.
N. Ölçer, “Bir İstanbul Dostunun Ardından”, Cumhuriyet, İstanbul 20 Nisan 1991.
W. Schirmer, “Wolfgang Müller-Wiener”, Architectura, XXI/1 (1991), s. 1-2.
W. Koenigs, “In Memoriam Wolfgang Müller-Wiener”, Istanbuler Mitteilungen, sy. 41, Tübingen 1991, s. 13-16.
M. Dennert – O. Feld, “Wolfgang Müller-Wiener Schriftenverzeichnis”, a.e., s. 17-24.
“Müller-Wiener, Wolfgang”, DBİst.A, VI, 19.
See full size map in PDF
Lageplan der historischen Monumente in der Altstadt Istanbul, in Galata und in Pera. by Wolfgang Müller-Wiener[1]
Included in Bildlexikon zur Topographie Istanbuls
Shows the buildings of Istanbul in Byzantine and Ottoman times on a street grid from 1965. Relief shown by contours.
"Kartengrundlage: Pläne 1:2000 der Société Anonyme Ottomane d'études et d'entreprises urbaines (Istanbul 1922), Entwurf der Karte: Wolfgang Müller-Wiener ..."
Description: 1 map : col. ; 60 x 60 cm. on sheet 64 x 95 cm. folded to 16 x 32 cm.