Mavi Boncuk |Source for Download
Repuclican People‟s Party is such a party that ruled Turkey as a single party between 1923 -1946. Constituting an organizational structure spread across the country in very short time, the party had carried out some inspections in particular times in a year in order to control the activities of its members in the provinces. This study aims to show the conditions of Republican People‟s Party Organizations in Antalya and its counties in 1935. The Audits which was made in Antalya by Adnan Menderes, Aydın Member of Parliament in those years, give significant informations about the organizational structure of Republican People‟s Party in Antalya. Audit Report also contains data about the political, economical, cultural, social and sportive structure of Antalya.
Excerpt: "...1933 yılına gelene kadar Antalya‟da partinin başında bulunan ve son belediye seçimine kadar da belediye başkanı olan kişi Hüsnü Karakaş‟tır. Adnan Menderes‟e göre bu kişi az tahsilli, ağa kafalı ve dar görüşlü bir insandır. Adam öldürmekten mahkûm iken daha sonra affedilmiştir. Belediye başkanlığı sırasında da çıkar sağlamak yönünde yaptığı yolsuz ve kanunsuz hareketlerinden ötürü resmi takibata uğramıştır. Karakaş‟ın parti ve memleket işlerindeki arkadaşları da kendi gibi, aydın kafalıları tatmin edemeyen ağalar ile halkı partiden soğutacak türde, istismar yolu düşünen kimselerdir. Bu kimseler Antalya‟da mevcut birkaç şirketin sahip ve mensuplarının, bir zümre halinde parti çatısı altında toplandıkları kişilerdir...."
Atatürk‟ün parti örgütünü teftiş etme işine son derece önem verdiğini, teftişi yapacak kişinin vasıflı biri olması gerektiğine inandığını görmekteyiz. Bununla ilgili olarak Kazım Özalp anılarında şu olayı anlatmıştır: “Recep Peker parti işleriyle ilgili bilgiler veriyordu. Edirne‟deki parti faaliyetlerinden bahsederken, Atatürk “ Oraya gittiğimde bir parti müfettişi vardı, şimdi ne görevdedir.” diye sordu. Peker, “Başka bir vilayete müfettiş olarak gönderilmiştir.” dedi. Atatürk, “O kimse müfettişlik yapabilecek kabiliyette değildir, başka vilayet de olsa yine müfettişliğe gitmiştir. Kimlerin ne işleri yapabileceklerini takdirde daha isabetli olmalısınız, bu bir eksikliktir.” dedi.”. Kazım Özalp-Teoman Özalp, Atatürk‟ten Anılar, Türkiye İş Bankası Kültür yay., Ankara, 1992, s.63. Bu örnekte de görüldüğü gibi Atatürk parti işlerinin iyi yürütülmesinde hiçbir aksaklığa göz yummamaktadır. Bu olayın yaşandığı Çankaya‟daki yemekte, Recep Peker, Atatürk‟ten izin almadan sofrayı terk edecektir. Bunun üzerine Atatürk, o dönemin Dâhiliye Vekili Şükrü Kaya‟yı çağırarak, Recep Peker‟in Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği görevinden alındığını bildiren bir yazı yazdırmıştır. Bu tarihten sonra artık Genel Sekreterlik görevi, Dâhiliye Vekâleti görevi de üzerinde kalmakla birlikte Şükrü Kaya‟ya verilmiştir. Buna ek olarak, il parti başkanlığı görevini ilin valileri yürütmeye başlamıştır. Böylece Türkiye‟de parti-devlet kaynaşması gerçekleştirilmiştir. Bununla ilgili olarak bkz. Cemil Koçak, “CHP-Devlet Kaynaşması (1936)”, Toplumsal Tarih, S.118 (Ekim 2003), s.s.74-79.
Adnan Menderes'in Teftiş Raporuna Göre Cumhuriyet Halk Partisi Antalya Örgütünün Çalışmaları (1935) | Mayak, Faysal
Excerpt: "...1933 yılına gelene kadar Antalya‟da partinin başında bulunan ve son belediye seçimine kadar da belediye başkanı olan kişi Hüsnü Karakaş‟tır. Adnan Menderes‟e göre bu kişi az tahsilli, ağa kafalı ve dar görüşlü bir insandır. Adam öldürmekten mahkûm iken daha sonra affedilmiştir. Belediye başkanlığı sırasında da çıkar sağlamak yönünde yaptığı yolsuz ve kanunsuz hareketlerinden ötürü resmi takibata uğramıştır. Karakaş‟ın parti ve memleket işlerindeki arkadaşları da kendi gibi, aydın kafalıları tatmin edemeyen ağalar ile halkı partiden soğutacak türde, istismar yolu düşünen kimselerdir. Bu kimseler Antalya‟da mevcut birkaç şirketin sahip ve mensuplarının, bir zümre halinde parti çatısı altında toplandıkları kişilerdir...."
Atatürk‟ün parti örgütünü teftiş etme işine son derece önem verdiğini, teftişi yapacak kişinin vasıflı biri olması gerektiğine inandığını görmekteyiz. Bununla ilgili olarak Kazım Özalp anılarında şu olayı anlatmıştır: “Recep Peker parti işleriyle ilgili bilgiler veriyordu. Edirne‟deki parti faaliyetlerinden bahsederken, Atatürk “ Oraya gittiğimde bir parti müfettişi vardı, şimdi ne görevdedir.” diye sordu. Peker, “Başka bir vilayete müfettiş olarak gönderilmiştir.” dedi. Atatürk, “O kimse müfettişlik yapabilecek kabiliyette değildir, başka vilayet de olsa yine müfettişliğe gitmiştir. Kimlerin ne işleri yapabileceklerini takdirde daha isabetli olmalısınız, bu bir eksikliktir.” dedi.”. Kazım Özalp-Teoman Özalp, Atatürk‟ten Anılar, Türkiye İş Bankası Kültür yay., Ankara, 1992, s.63. Bu örnekte de görüldüğü gibi Atatürk parti işlerinin iyi yürütülmesinde hiçbir aksaklığa göz yummamaktadır. Bu olayın yaşandığı Çankaya‟daki yemekte, Recep Peker, Atatürk‟ten izin almadan sofrayı terk edecektir. Bunun üzerine Atatürk, o dönemin Dâhiliye Vekili Şükrü Kaya‟yı çağırarak, Recep Peker‟in Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği görevinden alındığını bildiren bir yazı yazdırmıştır. Bu tarihten sonra artık Genel Sekreterlik görevi, Dâhiliye Vekâleti görevi de üzerinde kalmakla birlikte Şükrü Kaya‟ya verilmiştir. Buna ek olarak, il parti başkanlığı görevini ilin valileri yürütmeye başlamıştır. Böylece Türkiye‟de parti-devlet kaynaşması gerçekleştirilmiştir. Bununla ilgili olarak bkz. Cemil Koçak, “CHP-Devlet Kaynaşması (1936)”, Toplumsal Tarih, S.118 (Ekim 2003), s.s.74-79.